Strona o wojnach XX Wieku

Toldo

Czesław Młot-Fijałkowski
Czesław Młot-Fijałkowski, syn Adolfa i Walerii, urodził się 14 kwietnia 1892 roku w Okalewie. Jego rodzina nie posiadała żadnych tradycji wojskowych (ojciec był pisarzem sądowym), tak więc młody Czesław nie podjął kształcenia w kierunku wojskowości. Mając dwadzieścia lat ukończył zwykłą szkołę realną w Skierniewicach i jeszcze w tym samym roku rozpoczął studia przyrodnicze na belgijskim uniwersytecie w Liege. Tam, zetknąwszy się i zapoznawszy dobrze z tamtejszymi polskimi patriotami przebywającymi na emigracji, z myślą o przyszłej walce o wyzwolenie Polski wstąpił do belgijskiej siatki Polskich Drużyn Strzeleckich. Już wkrótce, bo w 1913 roku został komendantem tamtejszego V okręgu PDS, mającego bazę w Liege.

Na krótko przed wybuchem pierwszej wojny światowej Fijałkowski powrócił do kraju, chcąc wstąpić do formującej się polskiej armii. Został przydzielony do 1. pułku piechoty I Brygady (później przeniesiono go do 5. pp). Warto nadmienić tutaj, iż Młot-Fijałkowski przez cały czas swej kariery w I Brygadzie (od wybuchu wojny do kryzysu przysięgowego) znajdował się na froncie i brał udział we wszystkich bitwach i potyczkach. Boju nie zaniechał nawet po tym, gdy odniósł rany podczas jednej z walk na Wołyniu.Podczas pierwszej wojny światowej regularnie awansował i obejmował dowództwo nad coraz większymi zgrupowaniami: w 1914 jako podporucznik dowodził plutonem, rok później w roli porucznika bił się na czele kompanii a w 1916 roku, wraz z awansem do rangi kapitana objął dowodzenie nad batalionem. W lipcu 1917 internowany został przez Niemców do obozu w Beniaminowie. Po wyjściu na wolność, w maju 1918 wstąpił do Polnische Wehrmacht. Jednocześnie rozpoczął służbę w konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej.Po odzyskaniu przez Rzeczpospolitą niepodległości wstąpił w listopadzie 1918 roku do odrodzonego Wojska Polskiego. Podczas tzw. "wybuchu niepodległości" walczył na Śląsku Cieszyńskim oraz brał udział w obronie wschodniej Galicji przed Ukraińcami. W nagrodę za swe wszystkie dokonania podczas pierwszych miesięcy istnienia II Rzeczypospolitej, 1 czerwca 1919 roku promowany został do stopnia majora. Już rok później otrzymał rangę podpułkownika, a wraz z awansem w październiku odesłany został ze sztabu do służby liniowej. Z początku, przez sześć lat dowodził 13. pułkiem piechoty stacjonującym w Pułtusku, promowany będąc w lipcu 1923 roku do stopnia pułkownika. Później przyszły ważniejsze funkcje - w latach 1926-29 dowodził kolejno piechotą 26. Dywizji Piechoty (bazującą w mieście, w którym chodził do szkoły) oraz całą 7. Dywizją Piechoty stacjonującą w Częstochowie. Z kolei w 1929 roku objął na dziesięć lat funkcję dowódcy łomżyńskiej 18. Dywizji Piechoty W międzyczasie awansował w roku 1930 do stopnia generała brygady.Pomimo niskiej opinii Fijałkowskiego wśród naczelnego dowództwa oraz jego znanych powszechnie zamiłowań do alkoholu, na krótko przed wybuchem drugiej wojny światowej ofiarowano mu dowództwo nad Samodzielną Grupą Operacyjną "Narew", którą to dowodził podczas kampanii wrześniowej. Zadaniem, postawionym przed zgrupowaniem generała Młota-Fijałkowskiego, była obrona ziem polskich w rejonie Podlasia i tym samym osłanianie północnego Mazowsza od ataków wojsk niemieckich. Dowódca SGO "Narew" rozkaz ów wykonywał znakomicie, dzielnie broniąc tereny, za które był odpowiedzialny. Faktem jest jednak również, iż na wojska Młota-Przepałkowskiego spadała niewielka ilość uderzeń wroga, jako że Niemcy niezbyt interesowali się jego zgrupowaniem. Sytuacja była do tego stopnia spokojna, że niektóre szwadrony wchodzącej w skład SGO "Narew 2. Brygady Kawalerii dokonały nawet w nocy z 3 na 4 września niewielkie wypady wgłąb Prus Wschodnich. Pech chciał jednak, aby szwankowała łączność pomiędzy generałem Fijałkowskim a sztabem Naczelnego Wodza. W wyniku tego nie dowiedział się on o prowadzonym przez Niemców manewrze okrążenia (niemiecka 3. Armia podchodziła go od południa). Z kotła udało się uciec jedynie konnicy, zebranej wkrótce w jedną Dywizję Kawalerii "Zaza". Zgrupowanie owo weszło później w skład SGO "Polesie" i walczyło w ostatniej bitwie kampanii - bitwie pod Kockiem.

Po klęsce wrześniowej generał Czesław Młot-Fijałkowski uwięziony został przez Niemców i osadzony w obozie koncentracyjnym w Konigstein. Później przeniesiony został do bawarskiego oflagu Murnau. Zmarł tam 17 kwietnia 1944 roku, pozostawiając swą żonę Irenę, 21-letniego syna Adolfa oraz jedenastoletnią córkę Walerię. Za życia odznaczony był między innymi Krzyżem Srebrnym Virtuti Militari, Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Odzyskanej Niepodległości, Medalem za Wojnę 1918-21 oraz sześciokrotnie Krzyżem Walecznych.