Strona o wojnach XX Wieku

Toldo

Erich von Manstein (własc. Erich von Lewinski) -" Najgroźniejszy przeciwnik aliantów", jak określa go światowej sławy brytyjski teoretyk wojskowości B.H. Lidel, i chyba najzdolniejszy z niemieckich generałów urodził się 24 listopada 1887. Po śmierci rodziców adoptowany przez bogatą rodzinę właścicieli ziemskich, których nazwisko później sobie przybrał. Zawodowy żołnierz, w 1906 von Manstein zostaje oficerem służby czynnej i walczy na obu frontach I wojny światowej. W latach 1919-27 pełnił szereg stanowisk dowódczych i sztabowych, później przeniesiony do ministerstwa Reichswehry. Od 1933 pułkownik i szef departamentu w sztabie głównym, trzy lata później awansowany do stopnia generała majora, a w 1938 do generała porucznika. Od 1935-38 Manstein był szefem wydziału operacyjnego w sztabie generalnym wojsk lądowych, a przez jakiś czas zstępcą szefa sztabu generała Becka. Po dymisji Becka Manstein obją dowództwo dywizji na Śląsku, lecz tuż przed wybuchem II wojny światowej mianowano go szefem sztabu von Rundstedta podczas najazdu na Polskę.
Von Manstein był twórcą przyjętego przez Hitlera śmiałego planu inwazyjnego na Francję -zmasowanego uderzenia pancernego przez lesiste wzgórza Ardenów i przebicia lini Maginota nad Mozą. W styczniu 1940 Manstein objął dowództwo 38 Korpusu piechoty. Podczas ataku na Francję przedarł się przez francuskie linie obrony nad Sommą i 10 czerwca jako pierwszy przekroczył Sekwanę. W nagrodę za te osiągnięcia w czerwcu został generałem piechoty i otrzymał Krzyż Rycerski żelaznego Krzyża.

Kiedy inwazja na Wielką Brytanię została odwołana (von Manstein miał w niej dowodzić siłami ekspedycyjnymi), obją dowództwo 56 Korpusu Pancernego w Prusach wschodnich i od czerwca do września 1941 odnosił znaczne sukcesy na froncie wschodnim. Von Manstein w cztery dni posuną się o ponad trzysta kilometrów i dotrał nad Dźwinę, pod koniec lipca staną pod Leningradem. Nie mając odpowiedniego wsparcia aby zająć miasto błyskotliwym rajdem dotarł do jeziora Ilmen. 2 września 1941 obją dowództwo 11 Armii na froncie południowo-wschodnim, a w latach 1942-44 był naczelnym dowódcą tego odcinka. Podczas pierwszych dziesięciu miesięcy dowodzenia von Manstein pokonał przeważające siły Armii Czerwonej na Krymie biorąc do niewoli 430 000 żołnierzy radzieckich. Jego wojska utrzymały pozycje podczas surowej zimy krymskiej, wzięły szturmem Perekop, a w lipcu 1942, po 250 dniach oblężenia zdobyły Seastopol. 1 lipca 1942 Manstein został feldmarszałkiem.Postawiony na czele Grupy Armii "Don" z niemal niewykanlnym zadaniem odblokowania 6 Armii generała Paulusa von Manstein przybył za póxno, lecz adołał przeprowadzić odwrót wojsk niemieckich, nie pozwalając sowietom przekroczyć Dniepru. Klęska pod Stalingradem, mimo starań niemieckiego ruchu oporu, a w szczególności generałów Becka i von Tresckowa nie zdołały przekonać Mansteina do wypowiedzenia lojalności Hitlerowi, chociaż różnił się z nim w kwestiach strategicznych. Aczkolwiek cele i teorie narodowego socjalizmu były mu obojętne (Himmler uważał go za czarny charakter), patrzył na wojnę z wąskiego wyłącznie militarnego punktu widzenia profesjonalisty. Kiedy w lutymi i marcu 1943 udało mu się odeprzeć wojska radzieckie pod Dnieck (Stalino) i zjąć Charków, von Manstein wciąż był przekonany że wojnę na wschodzie można jeszcze wygrać, rezygnując z przynoszącej duże straty obrony i pozwalając na głęboką penetrację siłom wroga, które następnie byłyby odcięte atakami z flanki przez jego korpusy pancerne. Po serii osobistych rozmów na jakiś czas zdołał przekonać Hitlera , że w celu zregenerowania sił i przystąpienia do kontrofensywy konieczny jest odwrót, lecz Fuhrer odrzucił jego propozycje zmasowanego ataku w lecie 1943 jako zbyt ryzykowne.
Chociaż von Manstein sprawnie przeprowadził wycofanie się pod polską granicę, Hitler stracił cierpliwość do jego wyrafinowanych manewrów i argumentacji. Kiedy 25 marca 1944 von Manstein poprosił o pozwolenie na odwrót został zdymisjonowany jako dowódca Grupy Armii "Południe" i resztę wojny spędził w swoim majątku.

Ujęty przez Brytyjczyków stanął przed brytyjskim sądem wojskowym w Hamburgu. Został uniewinniony z dwóch zarzutów dotyczących masowych mordów na Żydach, lecz uznano go winnym zaniechania ochrony życia ludności cywilnej. 19 grudnia 1949 sąd brytyjski skazał von Mansteina na osiemnaście lat więzienia. Później wyrok skrócono do lat dwunastu. Od sierpnia 1952 von Manstein znajdował się na przepustce z przyczyn zdrowotnych, a w maju 1953 został zwolniony. Przez jakiś czas pracował jako dowódca rządu federalnego. Zmarł 11 czerwca 1973 w Irschenhausen (Górna Bawaria).